Ogólne Zalecenia Dietetyczne Ajurwedy dla osób Vata Dosza (Vata Dosha)
Jeśli Twoja Vata dosha (Wata dosza) jest zaostrzona, powinienaś/eś spożywać posiłki gotowane lub sporządzane na parze, jeść gdy jeszcze są gorące lub ciepłe oraz unikać mrożonych, surowych i suszonych potraw. Przyjmuj posiłki o stałych porach, najlepiej 7-8 rano śniadanie, 12-13 obiad, 18-19 kolacja. Bądź wrażliwa/y na ilość pokarmów, Twój żołądek powinien być wypełniony w 1/2 pokarmem, 1/4 płynem i ¼ być pustym dla prawidłowego trawienia. Przyjazna, ciepła i spokojna atmosfera podczas jedzenia jest niezbędna do prawidłowego wydzielania enzymów i wchłaniania składników odżywczych. Emocje doświadczane podczas jedzenia są pomnażane i pozostają z Tobą przez resztę dnia.
Jeśli dominuje u Ciebie Wata dosza (Vata dosha), potrzebujesz jeść więcej produktów uspakajających doszę Wata (Vata dosha), a mniej tych pogarszających Wata dosza z poniższych list. Dodatkowo należy zwiększyć proporcje smaków słodkich, kwaśnych i słonych, a zmniejszyć w diecie smaki ostre, gorzkie i cierpkie.
Pokarmy Uspakajające i Pogarszające dla Vata Dosha (Wata Dosza) Według Diety Ajurwedyjskiej
WARZYWA
Warzywa uspokajające Wata dosza (Vata dosha) (ogólnie zalecane sporządzanie na parze lub gotowane oraz spożywane jak jeszcze gorące lub ciepłe): szparagi, burak, marchew, kolendra, ogórek, koper włoski, czosnek, fasolka szparagowa, por, sałata, okra, czarne oliwki, pasternak, groszek, bataty, dynia, brukiew, dynia, korzeń taro, rukiew wodna, cukinia.
Z umiarem (wszystkie na parze lub gotowane i spożywane na gorąco lub ciepło): kapusta, kalafior, rzodkiew japońska, topinambur, warzywa liściaste, szpinak, gorczyca, cebula, pietruszka, rzodkiewiew, dyniowate kształtu spaghetti, kiełki, rzepa.
Warzywa pogarszające Wata dosza (Vata dosha): karczochy, gorzki melon, brokuły, brukselka, korzeń łopianu, surowa kapusta, surowy kalafior, seler, mniszek lekarski, bakłażan, zielenina, jarmuż, kalarepa, grzyby, zielone oliwki, surowa cebula, surowy groszek, paprika słodka I pikantna, białe ziemniaki, owoce i liście opuncji, surowa rzodkiewka, surowe kiełki, dynia, surowy pomidor, rzepa, trawa pszeniczna.
Dopuszczalne okazjonalnie (wszystkie na parze lub gotowane i spożywane na gorąco lub ciepło): buraki, świeża kukurydza, chrzan, pomidory.
LEGUMY (STRĄCZKOWE)
Legumy (strączkowe) uspakajające Wata dosza (Vata dosha): czarny gram, soczewica żółta, groszek żółty, soczewica czerwona
Z umiarem: ser sojowy, mleko sojowe, sos sojowy, “mięso” sojowe, tofu.
Legumy (strączkowe) pogarszające Wata dosza (Vata dosha): duże fasole wytwarzające gaz, fasola adzuki, fasola czarna, groszek czarnooki, ciecierzyca, fasola zwyczajna, soczewica brązowa, fasola lima, fasola granatowa, groch suszony, fasola pinto, fasola sojowa, mąka sojowa, proszek sojowy, groszek łuskany, tempeh, biała fasola.
Dopuszczalne od czasu do czasu: miso.
ZIARNA
Ziarna uspakajające Wata dosza (Vata dosha): mąka Durham, gotowane płatki owsiane, naleśniki, komosa ryżowa, wszystkie gatunki ryżu, mięso pszenne, esseński chleb z kiełków pszennych, pszenica.
Z umiarem: amarant.
Ziarna pogarszające Wata dosza (Vata dosha): jęczmień, chleb na drożdżach, gryka, płatki zbożowe suszone na zimno lub dmuchane, kukurydza, popcorn, ryż prażony, kuskus, krakersy, muesli, proso, musli, otręby owsiane, suszone płatki owsiane, żyto, sago, orkisz, tapioka, otręby pszenne.
Dopuszczalne sporadycznie: makaron, polenta, wafle ryżowe.
NASIONA
Nasiona uspakajające Wata dosza (Vata dosha): nasiona chia, len, chałwa, dynia, sezam, słonecznik, tahini.
Nasiona pogarszające Wata dosza (Vata dosha): prażone nasiona, popcorn, prażony ryż.
Dopuszczalne sporadycznie: babka płesznik (psyllium / ispaghula).
ORZECHY
Orzechy uspakajające Wata dosza (Vata dosha), jeśli spożywane z umiarem: migdały, orzechy brazylijskie, orzechy nerkowca, chironji, kokos, orzechy laskowe, makadamia, orzeszki ziemne, orzeszki pekan, orzeszki pinii, pistacje, orzechy włoskie.
Orzechy pogarszające Wata dosza (Vata dosha): brak.
OLEJE
Oleje uspakajające Wata dosza (Vata dosha): wewnętrznie i zewnętrznie – najlepsze są olej sezamowy i masło klarowane, oliwa z oliwek, większość innych olejów też jest dobra.
Tylko zewnętrznie: olej kokosowy, olej z awokado.
Oleje pogarszające Wata dosza (Vata dosha): olej lniany.
OWOCE
Owoce uspakajające Wata dosza (Vata dosha): słodkie owoce, świeże daktyle, świeże figi; gotowane jabłka, mus jabłkowy; morele, awokado, banany, jagody, truskawki, wiśnie, kokos, grejpfrut, winogrona, kiwi, cytryny, limonki, mango, melony, pomarańcze, papaja, brzoskwinie, ananasy, śliwki, nasączone śliwki, nasączone rodzynki, rabarbar, tamarynd
Owoce pogarszające Wata dosza (Vata dosha): suszone owoce – suszone daktyle, suszone figi, suszone rodzynki, suszone śliwki itp. (dopuszczalne pod warunkiem namoczenia); surowe jabłka; gruszki, żurawina, persymony, granaty, arbuz.
PRODUKTY MLECZNE
Nabiały uspokajające Wata dosza (Vata dosha): większość nabiału, masło, maślanka, ser miękki, twarożek, mleko krowie, masło klarowane, ser kozi, mleko kozie, jogurt rozcieńczony i przyprawiony
Z umiarem: twardy ser, kwaśna śmietana.
Nabiały pogarszające Wata dosza (Vata dosha): mleko krowie w proszku, mleko kozie w proszku, jogurt naturalny, jogurt z owocami, jogurt na zimno.
PRZYPRAWY
Przyprawy uspokajające Wata dosza (Vata dosha): wszystkie przyprawy są dobre, ajowan, ekstrakt z migdałów, anyż, asafetyda, bazylia, liść laurowy, pieprz czarny, kminek, kardamon, cynamon, goździki, kolendra, kminek, koperek, koper włoski, czosnek, imbir, majeranek, mięta, gorczyca, gałka muszkatołowa, skórka pomarańczy, oregano, papryka, pietruszka, mięta pieprzowa, pieprz długi, mak, rozmaryn, szafran, sól, cząber, mięta zielona, anyż, estragon, tymianek, kurkuma, wanilia, golteria (wintergreen).
Z umiarem: pieprz cayenne, kozieradka.
Przyprawy pogarszające Wata dosza (Vata dosha): żadne jako takie, natomiast ogranicz ostry, gorzki i cierpki smaku.
SŁODZIKI
Słodziki uspokajające Wata dosza (Vata dosha): słód jęczmienny, fruktoza, koncentraty soków owocowych, miód, surowy nieoczyszczony słód (jaggery), melasa, syrop ryżowy, suszony lub świeży sok z trzciny cukrowej, turbinado.
Słodziki pogarszające Wata dosza (Vata dosha): cukier biały.
Dopuszczalne sporadycznie: syrop klonowy.
HERBATY ZIOŁOWE
Herbaty ziołowe uspokajające Wata dosza (Vata dosha): adżowan (ajowan), bancha, rumianek, goździk, żywokost, kwiat bzu czarnego, eukaliptus, koper włoski, kozieradka, świeży imbir, głóg, jagody jałowca, lawenda, trawa cytrynowa, lukrecja, prawoślaz, słoma owsiana, skórka pomarańczy, miętówka , owoce dzikiej róży, szafran, szałwia, sarsaparilla, sasafras, mięta zielona.
Z umiarem: kocimiętka, cykoria, chryzantema, kukicha, malina, truskawka, goltyria (wintergreen).
Herbaty ziołowe pogarszające Wata dosza (Vata dosha): jeżyna, łopian, jedwab kukurydziany, mniszek lekarski, żeń-szeń, hibiskus, herbata mormon, krwawnik pospolity; dopuszczalne, jeśli spożywane rzadko – lucerna, jęczmień, bazylia, ogórecznik, cynamon, chmiel, jaśmin, melisa, pokrzywa, passiflora, koniczyna czerwona, czerwony zinger, fiołek, mate.
NAPOJE
Napoje uspokajające Wata dosza (Vata dosha): mleko migdałowe, sok z aloesu, cydr jabłkowy, sok morelowy, sok jagodowy (inny niż żurawinowy), sok marchwiowy, czaj mleczny na gorąco, sok wiśniowy, alternatywna kawa zbożowa np. kawa pszeniczna (NIE normalna kawa z kofeiną), sok winogronowy, lemoniada, sok z mango, bulion miso, sok pomarańczowy, sok z papai, nektar brzoskwiniowy, sok ananasowy, mleko ryżowe, soki kwaśne, gorące i przyprawione mleko sojowe, bulion warzywny.
Z umiarem: chleb świętojański.
Napoje pogarszające Wata dosza (Vata dosha): sok jabłkowy, czarna herbata, napoje kofeinowe, napoje gazowane, mleko czekoladowe, kawa, zimne napoje mleczne, sok żurawinowy, herbata mrożona, napoje zimne, sok gruszkowy, sok z granatów, zimne mleko sojowe.
Dopuszczalne sporadycznie: sok pomidorowy, sok z suszonych śliwek.
POPRAWIACZE SMAKU
Poprawiacze smaku uspokajające Wata dosza (Vata dosha): marynata z mango, dulse, gomashio, hijiki, algi, sos pomidorowy, kombu, cytryna, limonka, ogórek kiszony, mango, musztarda, pikle, sól, szalotki, wodorosty, sos sojowy, tamari, ocet. Z umiarem: czarny pieprz, papryczki chili, liście kolendry.
Poprawiacze smaku pogarszające Wata dosza (Vata dosha): czekolada, chrzan.
